«Ինձ դե յուրե-մե յուրե չի հետաքրքրում, ինձ դե ֆակտոն է հետաքրքրում. սատկացնել, ջարդել դրանց, որ սսկվեն»

Երեկ նախատեսված էր ՀԱՊԿ խորհրդարանական վեհաժողովի պաշտպանության և անվտանգության հարցերով հանձնաժողովի նիստի մասնակիցների այցը հայ-ադրբեջանական սահման` Նախիջևանի ուղղությամբ:

Նրանց ուշացման առիթից օգտվելով` HayNews.am-ը զրուցեց ՀՀ ԶՈՒ չորրորդ բանակային կորպուսի հրամանատար, գեներալ-մայոր Անդրանիկ Մակարյանի հետ:


- Պառավաքարի միջադեպից հետո որոշ փորձագետներ առաջ քաշեցին առավել վտանգավոր հատվածներում պաշտպանական գոտիներ ստեղծելու հարցը, ոմանք էլ նկատեցին, թե նման գաղափարի գործադրումը հեշտ բան չէ, քաղաքական խնդիրներ կարող է առաջացնել, ասել է թե` մեզ «ագրեսորի» տեղ կդնեն, ուստի պետք է ճիշտ հաշվարկներ կատարել: Ըստ Ձեզ` որպես զինվորական և ինչու չէ չինարեցի, արժե՞ նման քայլի գնալ ներկա ռազմաքաղաքական իրավիճակում:

- Այն ամենը, ինչն ուղղված է պաշտպանությանը, չպետք է խնայել` ոչ մարդկային, ոչ ֆինանսական, ոչ տեխնիկական, ոչ էլ բարոյահոգեբանական: Պաշտպանական գոտիներ ամեն տեղ էլ կան, իսկ նորերը, իհարկե, հնարավոր են: Ինչքան պաշտպանական գոտիները լինեն խորը, այնքան հակառակորդի կողմից դրանք «ջարդելը» անհնարին կդառնա: Ցանկացած պաշտպանական կառույց փրկում է մարդու կյանքը 4-5 անգամ, այլ կերպ` մեր ապահովության հնարավորությունները 4-5 անգամ ավելացնում է: Դրա համար ցանկացած հասարակ պաշտպանական կառույց` սկսած մարդու տան դիմաց քաղաքացիական թաքստոցից, արդեն կյանքեր փրկելու երաշխիք է: Մենք պարտավոր ենք ներդնելու մեր տեխնիկական, ինժեներական և մարդկային ռեսուրսներն այս ուղղությամբ գործի դնելու, քանի որ շրջապատված ենք նման հարևաններով: Մենք ունենք այնպիսի հարևան, որին գիշեր-ցերեկ պարտավոր ենք խփել ու ջարդել: Ամեն մի հայ պիտի իմանա, թե իր դեմ ով է կանգնած: Այլ ճանապարհ չեմ տեսնում: Ես զինվորական եմ և ինձ դե յուրե-մե յուրե չի հետաքրքրում, ինձ դե ֆակտոն է հետաքրքրում. սատկացնել, ջարդել դրանց, որ սսկվեն:

- Իսկ, ընդանուր առմամբ, ի՞նչ կասեք մեր և հակառակորդի աշխարհագրական և դիրքային հնարավորությունների մասին, ո՞վ է առավել շահեկան վիճակում այս առումով:

- Տարբեր ուղղություններում պատկերը տարբեր է. կա տեղ, որտեղ մենք ենք իշխում, կա տեղ` իրենք ինչ-որ առավելություն ունեն: Ի դեպ, բարձրության մասին է խոսքը և ոչ թե… չի կարելի ասել, թե ով բարձր է, նա է շահողը, իշխողը: Ամեն մի աշխարհագրական դիրք իր առավելությունն ունի կոնկրետ տիպի զենք օգտագործելու համար:

- Բարոյահոգեբանական առումով, միանշանակ, գերազանցությունը հայկական կողմինն է, ինչում համոզվում ենք ամեն օր, ավելին` սրանում նաև օտարներն են համոզվել: Բայց ներսում երբեմն սոցիալ-տնտեսական խնդիրներով պայմանավորված անհանգստություններ են հնչում:

- Մենք չունենք նման խնդիր: Այն կողմն, ում պահանջի, պայքարի մեջ արդարություն կա, բարոյահոգեբանական առավելությունը նրա կողմում է: Կա՞ մի հայ, ով կասկածում է, որ մեր այսօրվա իրադրաթյունը, 22 տարվա մեր պայքարը արդարացի չեն, նման հայ չկա: Ամեն հայ գիտակցում է, որ այդ տարածքները հայկական աշխարհի մասն են և, որ Հայաստանի Հանրապետությունը պարտավոր է լինել Արցախի կողքին: Մեր մարտական ոգին, բարոյահոգեբանական վիճակը բարձր է, թող չկասկածեն: Մենք ագրեսիվ քաղաքականություն չենք վարում, մենք ընդամենը պաշտպանում ենք մեր հայրենիքը, մեր սրբությունները: Էդ հակառակորդն է գոռգոռում, թե սա իրանց տարածքն է, ասա քոչվորը ո՞նց կարող է նման իրավունքներ ունենա: Թող իրանք մտածեն:

- Նավթի հոտը միջազգային հանրությանը պահում է Ադրբեջանի կողքին, ինչը հերթական անգամ հաստատեցին ադրբեջանական կողմի մեղքով ԵԱՀԿ ձախողված դիտարկումից և Պառավաքարի միջադեպից հետո ԵԱՀԿ Մինկսի խմբի համանախագահների հայտարությունները: Եվ հետո մի այսպիսի ճշմարտություն կա` զինվորականները ստիպված են ճաշակել դիվանագիտության պտուղները:

- Մի հատ ասեք` ե՞րբ ենք մենք ստացել միջազգային հանրության աջակցությունը, ե՞րբ, դե իհարկե, երբ ուժեղ ենք եղել: Ուրեմն` եկեք ուժեղ լինենք և կտեսնենք, որ միջազգային հանրությունը կասի` ապրեք, դուք ճիշտ եք: Վազգեն Սարգսյանն էր ասում չէ՞` ուժն է ծնում դիվանագիտություն: Եթե հույսներս դնենք միջազգային հանրության վրա, թե ի՞նչ կասեն, մեզ կպաշտպանե՞ն, թե՞ ոչ, ոչ մի բան չի ստացվելու: Մեր ուժը մեր միասնության մեջ է: Ուժեղ պետություն, ուժեղ բանակ, տեսեք, թե ինչ կասեն: Իսկ, եթե մինչև հիմա չեն կարողացել ճիշտն ու սխալը տարբերել, դա ուրիշ ուժերի մեղքն է, զինվորականությանը չէ:

- Հիմա վերջին դեպքերից հետո տեղը տեղին ջարդե՞լ եք: 

- Մենք միշտ էլ իրանց լավ ենք ջարդում, դրա մասին կասկածել չի կարելի: Մենք ունենք նյութատեխնիկական , մարդկային բավարար բազա մեր առջև դրված մարտական խնդիրները կատարելու համար:

- Պարոն գեներալ, «տեղափոխվենք» բանակի ներքին խնդիրների հարթություն. իրավապաշտպանները պնդում են, որ հիվանդ զինվորներին տանում են բանակ և, որ նրանք քիչ թիվ չեն կազմում:

- Արցախի ՊԲ-ն և ՀՀ ԶՈՒ-ն կենտրոնացրել է իր ուժերը, որպեսզի հիվանդ զինվոր, որն օրենքով պետք է ազատվի, չգնա բանակ, ինչ-որ ասում են, դա սուտ է: Ամոթ այն հային, ով բանակի մասին միայն վատն է խոսում: Մի հատ տեսեք այլ պետությունների ֆիլմերը` ոնց են չեղած տեղից հերոս «ծնում»: Աշխարհում սենց բանակ չկա, որ 20 տարի խրամատում լինի:

-Բայց բանակում արձանագրվում են մահվան դեպքեր, որոնք ոչ կանոնադրական հարաբերությունների հետևանք են: Ո՞վ է սրա գլխավոր մեղավորը, ո՞վ է թերանում իր գործում:

- Առաջին հերթին թերանում է ընտանիքը, մանկապարտեզը, դպրոցը, բուհը: Նորակոչիկը բանակից մաքրված և լիարժեք մարդ դարձած է վերադառնում, որովհետև այստեղ կան օրենքներ, չի կարելիներ: Երբ զինվոր եմ ճանապարհում տուն, միշտ ասում եմ` այսօրվանից ձեր գլխի տերն եք, էլ ոչ մեկ չի ասելու, թե սա կարելի է, սա չի կարելի, ուստի զգույշ եղեք, որ բանակում թույլ տված սխալները չկրկնեք, էլ սպա չկա, որ անընդհատ զգուշացնի:

- Իսկ սպաներին ի՞նչ եք հիշեցնում, հորդորում:

- Փառք ու պատիվ մեր սպաներին, որ այս ծանր պայմաններում կարողանում են իրենց ուսերին տանել հայենիքի անվտանգության բարդ խնդիրը:

- Զինվոր-սպա հարաբերությունների ֆոնին նրանց ոչինչ չե՞ք զգուշացնում:

- Միայն ճիշտ մանկավարժություն և համբերություն: Ես ուզում եմ վերևում ասած միտքս շարունակեմ` զինվորականը մահապարտ է, ով իր սեփական ձեռքերով գրել է. «Ես պարտավոր եմ իմ ամբողջ հասուն կյանքի տարիները լինել ազնիվ մահապարտ և առաջինը դեմ կանգնել բոլոր տեսակի արհավիրքներին»: Ասա տեսնեմ, սենց մասնագիտություն կա՞, իհարկե ոչ: Զինվորականը թիվ մեկ մարդն է ազգի:

- Բայց իրականությունն այլ բան է հուշում` սոցիալական խնդիրների համար պայքարող ազատամարտիկներ, զինծառայողներ, ովքեր լավ պայմաններում չեն ապրում և նրանց կողքին….Դուք համարում եք, որ լավ սպան գնահատվա՞ծ է:

- Չեմ ասում 100 տոկոսով, բայց գնահատված են:

- Իսկ հերոսների կերպարի փչացման, ոչնչացման միտումները չե՞ն անհանգստացնում: 

- Անազնիվ մարդիկ են, չի կարելի հերոսներին կպնել, որոնցով դաստիարակվել ենք: Սա ազգը քայքայելու ճանապարհներից մեկն է: Ուրիշները չեղածից հերոս ենք սարքում, մենք էլ մեր հերոսներին վարկաբեկում ենք:

- Բայց թացը չորի հետ խառնված գնում են չէ՞, պատերազմին մի կարգին չմասնակցածն իրեն քաջագործություններ է վերագրում:

- Կռվածների տոկոսը մեծ է: Դա արտասավոր երևույթ էր, նման բան չենք ունեցել: Դա պիտի պահել և պատրաստ լինեն հետագա արհավիրքներին, որովհետև պատերազմը դեռ չի վերջացել:

ՀԱՊԿ ԽՎ պատվիրակները ժամանեցին, ուստի պետք էր ավարտել հարցազրույցը և անցնել հաջորդ խնդրի կատարմանը, պատրաստվում էի, երբ գեներալ-մայոր Անդրանիկ Մակարյանը մոտեցավ կրկին.

- Հիմա, մինչև գնալդ, մի բան էլ ես հարցնեմ ու հետո ես իմ ասածը կասեմ` դու ամուսնացա՞ծ ես:

- Ոչ:

-Բա դե մի զինվորականի հետ ամուսնացի կամ մինչև այդ մի զինվորականի կնոջ հետ զրուցի և տես, թե ինչ ասել է զինվորական լինել: Շաբաթներով ընտանիքի, կնոջ, երեխայի երես չենք տեսնում: Հենա, ես 21 օր համարյա տան երես չեմ տեսել: Դե լավ, գնացինք:
http://www.haynews.am/hy/1383307507